In mei 2018 heeft de Amerikaanse president Donald Trump de Wet 447 of Justice for Uncompensated Survivors Today (JUST) getekend. M.b.v. deze wet heeft het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken het recht om de internationale organisaties van de Holocaust slachtoffers te ondersteunen via hun diplomatieke kanalen om joodse eigendommen, die geen erfgenamen hebben, terug te krijgen. De joodse organisaties eisen van Polen, bagatel, $300 mld. Polen is niets aan de joden verschuldigd. Ik zal het uitleggen waarom.

Polen was het slachtoffer en niet de dader

Hoewel de oorlog meer dan 70 jaar geleden beëindigd, zijn de wonden nog steeds niet geheeld. Op 1 september 1939 viel de Duitse Wehrmacht Polen binnen. Het was het begin van de Tweede Wereldoorlog. Kort daarvoor hadden Hitler en Stalin afgesproken om samen Polen te veroveren en te vernietigen. Het pact tussen de twee landen hebben de ministers van Buitenlandse zaken onderteken, Joachim van Ribbentrop en Vjatsjeslav Molotov. Zonder deze afspraak zou Hitler zijn oorlog met Polen niet kunnen starten. Gezien de dreigementen van Frankrijk en Groot-Brittannië zou hij dan een tweefrontenoorlog riskeren.

Verder is het niet mijn intentie om het verloop van de Tweede Wereldoorlog te beschrijven. Het bovenstaande feit is echter cruciaal om te begrijpen dat Polen de slachtoffer was. En niet de dader.

De gruwelijke wandaden van de Nazi-Duitsers en de Sovjets in Oost-Europa, waaronder in Polen, bleven in West-Europa lang onbekend. Het was officieel oorlog, nadat Frankrijk en Groot-Brittannië aan Hitler oorlog hebben verklaard. Er werd echter niet gevochten aan het westfront. 

Hoe kwam Polen uit de Tweede Wereldoorlog uit?

De bezetting van Polen duurde zes jaar. Dat is langer dan in welk ander Europees land. Het was een bezetting, die ongekend in zijn gruwelijkheden was in de geschiedenis. Het was niet alleen oorlog tegen een land maar voornamelijk tegen bevolkingen, dat wil zeggen joodse en slavische bevolkingen. Het doel van de bezetting van Polen was om uiteindelijk het Poolse element te vernietigen.

Wat zijn precies de materiële verliezen van Polen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zoals op wikipedia vermeld kun je de verliezen in drie groepen verdelen:

  • Verliezen als gevolg van oorlogsoperaties.
  • Verliezen als gevolg van diefstal van roerende goederen (bijvoorbeeld kunstobjecten).
  • Verliezen als gevolg van economische uitbuiting (bijvoorbeeld slavenarbeid).

De verliezen zijn als volgt:

  • Voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog was het gebied van Polen 398.700 km2. Na de afspraken tussen Churchill en Stalin en de verschuiving van de grenzen heeft Polen ongeveer 78.000 km2 verloren.
  • Verlies van nationaal kapitaal – 38% ten opzichte van de staat van vóór 1939.
  • Verlies van eigendom (industrie en fabrieken, landbouw, winkels, huishoudens).
  • Vernietiging van stedelijke gebieden en steden, bijvoorbeeld 85% in Warschau.
  • Vernietiging van culturele monumenten en kunst, bijvoorbeeld de onomkeerbare vernietiging van 22 mln boeken, 516.000 kunstwerken van een geschatte waarde van $15,46 miljard (berekend met een tarief van 2017). Vanwege de naoorlogse afspraken werd slechts een klein fragment van culturele kunstwerken teruggevonden. Het Poolse museum van de verloren kunst houdt zich bezig met het classificeren, vinden en terugvorderen van de Poolse kunst objecten.
  • Verlies in het Poolse onderwijs, zoals vernietiging van 17 instellingen voor hoger onderwijs, 271 middelbare scholen, 4880 basisscholen en 768 andere onderwijsobjecten. Bovendien, de vernietiging van onderzoeksinstituten, wetenschappelijke genootschappen en andere stichtingen.
  • Verlies van zorginstellingen, zoals ziekenhuizen. Ook dokters en verpleegkundigen werden niet gespaard.
  • Verlies in de industrie, zoals 64,5% van de chemische industrie, 59,7% van de elektrotechnische industrie of 48,0% van de metaalindustrie.
  • Ontbossing (ongeveer 400.000 hectare bos).
  • Verlies in de landbouw en teelt – 1908 duizend paarden, 3905 duizend runderen, 4988 duizend varkens en 755 duizend schapen.
  • Vernietiging van meer dan 50% van de infrastructuur.

En niet vergeten de slachtoffers. Volgens de bronnen heeft Polen ongeveer 20% van de vooroorlogse bevolking verloren. Dat komt neer op 6 mln mensen. Maar procentueel had Polen het het zwaarste te verduren.

Polen heeft nooit oorlogsreparaties ontvangen. Dit dankzij de communistische autoriteiten, die onder de druk van de Sovjetunie bezweken en in 1953 afstand van de oorlogsreparaties namen.

Wat is eigenlijk JUST?

Op de wikipedia kun je de volgende uitleg lezen:

The Justice for Uncompensated Survivors Today (JUST) Act of 2017 (Pub.L. 115–171,S. 447 (and identical H.R. 1226)) is US legislation that requires the State Department to report to Congress on steps that 47 countries in Europe (the signatories of the 2009 non-binding Terezin Declaration) have taken to compensate Holocaust survivors and their heirs for assets seized by Nazi Germany and post-war communist governments.
The bill does not provide the US with any enforcement power, only requiring reporting to Congress.

In Polen is men bang dat het resultaat van deze wet juist de tegenovergestelde oplevert en de joodse organisaties de handhavingsbevoegdheid geeft. Daarom werden er afgelopen week in Warschau 200.000 handtekeningen verzameld onder de petitie ‘Stop 447‘.

Polen als antisemitisch land in de media

De huidige Russische autoriteiten proberen al jaren het imago van Polen als antisemitisch land in de media neer te zetten. Ook de kwestie van het verwijderen van de Sovjet monumenten werd op deze manier in de wereld gepresenteerd. Volgens de Russen is Polen onvoorstelbaar ondankbaar voor de bescherming die het Rode Leger gaf aan de Poolse bevolking en de joden uit de Duitse vernietigingskampen redde. De beschuldigingen van de Russen gaan zelfs verder. Ze beweren dat het Poolse verzet in feite de verlenging van de SS troepen was. De beschuldigingen hebben afgelopen december hun toppunt bereikt toen de Russische president Poetin Polen van de samenzwering met Hitler beschuldigde.

Deze toon heeft de NOS neergezet:

‘De Polen willen niet betalen’ – is de boodschap vanuit de Nederlandse media.

Waarom vinden de Polen deze wet oneerlijk?

Polen kunnen niet verantwoordelijk worden gehouden voor de misdaden van de Duisters. Ze kunnen niet financieel verantwoordelijk gehouden voor het plunderen of vernietigen van eigendommen die grootouders en overgrootouders van de westerse buren van Polen deden. Alle burgers van Polen, ongeacht hun herkomst of etniciteit, waren de slachtoffers in de Tweede Wereldoorlog.

De Poolse autoriteiten zijn verplicht om reparaties of vergoeden in het geval dat het een vergoeding betreft voor de verloren eigendommen als gevolg van de nationalisatie, die na de Tweede Wereldoorlog plaatsvonden en uitgevoerd werd door de toenmalige communistische Poolse autoriteiten. Mits, en dat is heel belangrijk, de nabestaanden nog in leven zijn.

M.b.t. het eerste punt heeft Polen internationale overeenkomsten ondertekend betreffende de compensatieverplichtingen voor erfgenamen van eigendommen, die verloren zijn als gevolg van nationalisatie of onteigening in Polen na de Tweede Wereldoorlog. Deze werden tussen 1948 en 1971 geratificeerd. Polen heeft de overeenkomsten met 12 landen gesloten:

  • Zwitserland en Liechtenstein – 53,5 miljoen Zwitserse franken betaald in 13 termijnen.
  • Zweden – 116 miljoen Zweedse kronen betaald 17 termijnen.
  • Denemarken – 5,7 miljoen Deense kronen gedurende 15 jaar afbetaald,
  • Groot-Brittannië – 5,465 miljoen pond.
  • Verenigde Staten – 40 miljoen dollar in 20 termijnen betaald.
  • België en Luxemburg – 600 miljoen Belgische frank.
  • Griekenland – $230.000.
  • Nederland – 9,05 miljoen gulden.
  • Oostenrijk – 71,5 miljoen Oostenrijkse shilling in 12 termijnen betaald.
  • Canada – 1,225 miljoen Canadese dollars in 7 termijnen betaald.

M.b.t. het tweede punt dat de nabestanden nog in leven moeten zijn. Of bekend moeten zijn. Als dit niet het geval is, dan behoren de eigendommen de Poolse Staat toe. Dit gebeurt volgens de Poolse wet en is aan de orde in de westerse landen, zoals Nederland of België.

En hiermee komen we bij het punt waarom Polen zich zorgen maken. Namelijk dat deze wet een pressiemiddel wordt om de schadevergoeding te betalen voor eigendommen zonder erfgenaam, wat volgens de Poolse en de Europese wetgeving een afwijking zou zijn. Deze wet is eigenlijk niet verankerd in het internationale recht.

Je zou kunnen denken, als deze wet niet volgens de internationale regelgeving loopt, moeten de Polen zich überhaupt druk maken? Dat kun je duidelijk zien aan het voorbeeld van Zwitserland. In juni 1998 meldde de Nederlandse Trouw:

De Zwitserse federale regering is niet van plan holocaust-slachtoffers een financiële tegemoetkoming te geven om Joodse claims bij de Zwitserse Centrale Bank, bij de regering en bij particuliere banken af te kopen. Joodse internationale organisaties hebben in onderhandelingen de eis op tafel gelegd dat Bern 3 miljard gulden aan slachtoffers van de holocaust betaalt. Daarmee zou een Amerikaanse boycot van Zwitserse banken kunnen worden voorkomen.
“Het blijft de positie van de Federale Raad dat er geen sprake van kan zijn dat de regering deelneemt in onderhandelingen over een regeling”, aldus regeringswoordvoerster Kurmann in Bern. “De regering wijst iedere deelname in een zogeheten globale oplossing, met publieke gelden, van de hand”, zei zij.
Een ‘globale oplossing’ zou een eind maken aan een serie rechtszaken en moeizame onderhandelingen, geleid door de VS-regering. De bom barstte toen bekend werd dat Zwitserse bank, de regering en de centrale bank tussen 1933 en 1945 betrokken zijn geweest bij het opbergen van geld, goud en goederen die gestolen waren van Joodse burgers en door de Duitsers naar Zwitserland overgebracht.

Later stemde Zwitserland in met de joodse tegoeden. Als Zwitserland bezwijkt, is de grote kand dat de Poolse autoriteiten ook breken, met gevolg dat daaropvolgende Poolse generaties decennia lang een vergoeding van, bagatel, $300 mld moeten betalen.