Tamara de Lempicka was in 1898 in Warschau geboren. Destijds was dit een Russisch gebied als gevolg van de Drie Delingen van Polen. Haar echte naam luidde Tamara Rozalia Gurwik-Górska. Ze was de dochter van de Russisch-joodse advocaat Borys Gurwicz-Górski (Борис Гурвичъ-Горский) en zijn vrouw Malwina Dekler, die uit een rijke en invloedrijke Pools-joodse familie kwam. Toen ze nog maar een paar jaar oud was, verliet haar vader het gezin. Tamara werd opgevoed door haar moeder en grootouders, Bernard en Klementyna Dekler in Warschau, die tot de sociale en culturele elite behoorden. Ze waren onder andere bevriend met Ignacy Jan Paderewski en Artur Rubinstein. Na de bolsjewiesche revolutie heeft ze in Frankrijk en de Verenigde Staten gewoond. Ze is vooral bekend om haar Art Deco-portretten van rijke aristocraten en socialites. Haar schilderijen verkopen goed tegenwoordig. Drie jaar geleden werd het schilderij Portrait de Marjorie Ferry voor $21 mln en La Tunique Rose voor $13 mln verkocht.
Sinds september 2022 houdt het Nationaal Museum in Krakau een grote tentoonstelling van haar werken uit musea en privécollecties in Europa en de VS, getiteld Łempicka. De tentoonstelling is open tot 12 maart 2023. Ik was nog net op tijd om de collectie te kunnen bewonderen.
Lempicka over haar werk:
I was the first woman to make clear paintings, and that was the origin of my success … Among a hundred canvases, mine were always recognisable. The galleries tended to show my pictures in the best rooms, because they attracted people. My work was clear and finished. I looked around me and could only see the total destruction of painting. The banality in which art had sunk gave me a feeling of disgust. I was searching for a craft that no longer existed; I worked quickly with a delicate brush. I was in search of technique, craft, simplicity and good taste. My goal: never copy. Create a new style, with luminous and brilliant colours, rediscover the elegance of my models
De stijl van Lempicka is uniek. Zoals zij dat zelf stelde, was ze op zoek naar eigen techniek gecombineerd met eenvoud, goede smaak en elegantie. Je kunt haar stijl omschrijven als een mix van laat en verfijnd kubisme en de neoklassieke stijl, vooral geïnspireerd door het werk van Jean-Dominique Ingres. Haar eerste schilderijen waren stillevens, portretten van haar buurvrouw, daarnaast portretten van haar dochter Kizette en haar eerste man – een prominente Poolse advocaat. Later maakte ze gebruik van modellen meestal vrouwen. Het onderstaande schilderij ‘Old man with Mandoline‘ is echter een uitzondering.
Zoals Lempicka zich later herinnerde, werd het schilderij geboren uit de wens om een oude man te schilderen. Dit schilderij bevat een diepere emotionele lading dan de op maat geschilderde, geïdealiseerde portretten van fraaie vrouwen. Deze oude man bleek later een voormalig model te zijn dat door Auguste Rodin in één van de beroemdste beelden uit de 19e eeuw werd vereeuwigd: The Kiss (1888-1889).
De kunst van Tamara de Lempicka schittert nog steeds in de musea en veilingen in Europa en de Verenigde Staten. Zij en haar oeuvre verschijnt nog steeds op de omslagen van tijdschriften, of zelfs in muziek video’s zoals Vogue van Madonna. Wil je haar unieke stijl bewonderen en ben je toevallig in een weekendje weg in Krakau, dan heb je tijd tot 12 maart om de tentoonstelling te bezichtigen. De expositie van de Lempicka in het Nationaal Museum in Krakau presenteert meer dan 30 schilderijen uit verschillende periodes.
