dfasf

Nationaal Museum in Krakau

Het Nationaal Museum in Krakau (Muzeum Narodowe w Krakowie) is een must-visit, maar het is belangrijk om te weten dat het niet één centraal gebouw is, zoals in veel andere steden. Het is een verzameling van verschillende afdelingen, verspreid over de stad, elk met hun eigen karakter en topcollecties.

Wat is het Nationaal Museum in Krakau?

Het is het belangrijkste museum van Polen en één van de grootste in het land. In tegenstelling tot wat de naam suggereert, bestaat het uit 21 afdelingen (in dit blog beschrijf ik er zes) in Krakau en omgeving, waaronder historische landhuizen, kerken, en natuurlijk het imposante hoofdgebouw. Het is een schatkamer van Poolse kunst, cultuur en geschiedenis, van de middeleeuwen tot de moderne tijd.

Het Prinses Czartoryska Museum

Het Prinses Czartoryska Museum (Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie) is een van de meest fascinerende en legendarische musea van Krakau, met een verhaal dat net zo boeiend is als de collectie zelf.

Een historisch museum gevestigd in een prachtig gerestaureerd 16e-eeuws kloostercomplex, ontstaan uit de passie van een adellijke familie. Het herbergt een eclectische, wereldberoemde collectie die het persoonlijke “cabinet of curiosities” van de Poolse aristocratie weerspiegelt, met als absoluut hoogtepunt Leonardo da Vinci’s “Dame met de Hermelijn”.

Dit onderscheidt het van andere musea:

1. Opgericht door een vrouw: Prinses Izabela Czartoryska creëerde in 1801 het eerste museum in Polen, in haar paleis in Puławy. Haar motto was: “Het verleden voor de toekomst”. Ze wilde Poolse kunst en historische relieken redden tijdens de Poolse delingen.
2. Familiecollectie: Het was geen staatsproject, maar een privé-passie die generaties groeide. Het draagt de stempel van de smaak en reizen van de familie Czartoryski.
3. Dramatische geschiedenis: De collectie overleefde oorlogen, verhuisde door Europa, werd gedeeltelijk geplunderd door de nazi’s (veel stukken zijn later teruggevonden) en werd uiteindelijk in 1876 in Krakau ondergebracht.
4. Grootschalige renovatie: Het museum onderging een gesloten periode van bijna 10 jaar voor een complete, moderne renovatie en heropende in december 2019.

Locatie: Ul. Pijarska 15, op loopafstand van de Grote Markt.
Duur van bezoek: Reken op 1,5 tot 2,5 uur.

    Het Huis van Jan Matejko

    Het Huis van Jan Matejko (Dom Jana Matejki) is een van de meest karakteristieke en persoonlijke musea in Krakau. Het biedt een unieke blik in het leven en de werkwijze van de man die wordt beschouwd als Polens grootste historieschilder.

    Dit is het geboortehuis, atelier en levenslange woning van Jan Matejko (1838-1893). Het is geen traditioneel museum met thematische zalen, maar een gereconstrueerd herinneringsmuseum dat de sfeer van de 19e eeuw en de geest van de kunstenaar heeft behouden. Je stapt letterlijk zijn wereld binnen.

    Het museum bevat zijn atelier, de woonvertrekken en zijn verzameling van kunst. Dit is misschien de grootste verrassing van het museum. Jan Matejko was een obsessieve verzamelaar van middeleeuwse en oosterse wapens, harnassen, kostuums, stoffen, meubels, schilderijen, beeldhouwwerken en archeologische vondsten. Deze objecten waren niet zomaar decoratie; hij gebruikte ze als modellen om de historische nauwkeurigheid van zijn schilderijen te garanderen. Elk zwaard, elke mantel kon in een van zijn werken opduiken.

    Het Huis van Jan Matejko is een tijdscapsule. Het is niet het meest glamoureuze of grootste museum, maar wel een van de meest ontroerende. Je ziet niet alleen waar een genie woonde, maar ook hoe hij dacht en werkte. Je leert dat zijn epische schilderijen voortkwamen uit een leven van toewijding, studie en een diepe liefde voor Polen.

    Wie was Jan Matejko?

    Hij was de nationale held-schilder die zich specialiseerde in enorme, dramatische schilderijen van cruciale momenten uit de Poolse geschiedenis. Zijn werk (zoals “Slag bij Grunwald”, “De preken van Skarga”) was bedoeld om het Poolse volk moed in te spreken tijdens de periode dat Polen van de kaart was gewist (De Drie Delingen).

    Locatie: Ul. Floriańska 41. Gelegen op de Koninklijke Route, vlakbij de Florianspoort. Makkelijk in te passen in een stadswandeling.
    Duur van bezoek: Reken op 45 minuten tot 1,5 uur.

    Het Wyspiański Museum

    Het Wyspiański Museum (Muzeum Stanisława Wyspiańskiego) is een van de meest verfijnde en thematisch coherente musea in Krakau, gewijd aan een van de meest veelzijdige genieën die de stad ooit heeft voortgebracht.

    Een museum dat uitsluitend is gewijd aan het leven en werk van Stanisław Wyspiański (1869-1907), de “vierde Poolse bard” naast Mickiewicz, Słowacki en Krasiński. Het is gevestigd in het prachtige, historische Szołayski Huis, een van de afdelingen van het Nationaal Museum in Krakau. De collectie geeft een diepgaand inzicht in zijn verbazingwekkende creatieve output.

    Zestien tekeningen van Stanisław Wyspiański, een Poolse kunstenaar in het Nationale Museum van Krakau (hoofdgebouw).

    Wie was Stanisław Wyspiański?

    Stanisław Wyspiański (1869-1907) was het renaissance-genie van de Poolse art nouveau (Jonge Polen). Zijn werk kenmerkt zich door een visionaire synthese van kunstvormen, allemaal in dienst van een nieuwe, moderne Poolse identiteit. Zijn monumentale, symbolistische ontwerpen (bijv. “God de Vader” in de Franciscanenkerk) zijn zijn meest adembenemende erfgoed. Ze combineren gotische traditie met moderne, dramatische expressie. Als toneelschrijver en -regisseur creëerde hij een “totaaltheater“, waarin tekst, beeld, muziek en scenografie één geheel vormen. Meesterwerken zoals “Het Huwelijk” zijn scherpe analyses van de Poolse samenleving.

    Wyspiański was meer dan een kunstenaar; hij was een nationaal profeet die via kunst een hele cultuur woud vernieuwen. Zijn werk balanceert tussen monumentale kracht en intieme kwetsbaarheid, en blijft de ziel van Krakau definiëren.

    Locatie: Primaire locatie (hoofdtentoonstelling): Szołayski Huis (Dom Szołayskich), Plac Szczepański 9 en Secundaire locatie (historisch): Oude Synagoge, ul. Szeroka 24 (in de wijk Kazimierz).
    Duur van bezoek: 1 tot 1,5 uur.

    Het Jozef Mehoffer Museum

    Het Jozef Mehoffer Museum (Muzeum Józefa Mehoffera) is een van de verborgen parels van Krakau – een intiem en sfeervol museum dat het leven en werk viert van een andere gigant uit de periode “Jonge Polen” (Młoda Polska).

    Dit is het voormalige woonhuis en atelier van Jozef Mehoffer (1869-1946), een tijdgenoot, vriend en concurrent van Stanisław Wyspiański. Het museum, beheerd door het Nationaal Museum in Krakau, biedt een volledig bewaard gebleven art nouveau-interieur en een prachtige tuin. Het voelt aan als een bezoek aan het huis van een welgestelde, artistieke familie uit het begin van de 20e eeuw.

    Wie was Jozef Mehoffer?

    Hij was een van de leidende figuren van de Poolse art nouveau: schilder, graficus, glas-in-loodkunstenaar en decorateur. Net als Wyspiański was hij een allround kunstenaar. Bovendien was hij internationaal bekend. Hij won belangrijke prijzen in Europa (bijv. in Parijs) en zijn werk was breder bekend in het buitenland dan dat van veel van zijn Poolse tijdgenoten. ijn meest beroemde werk is de reeks glas-in-loodramen in de Gotische St. Nicolaaskathedraal in Fribourg, Zwitserland, waaraan hij bijna 40 jaar werkte.

    Locatie: ul. Krupnicza 26, Het is op loopafstand (ongeveer 10-15 minuten) van de Grote Markt (Rynek Główny) en het Nationale Museum (Hoofdgebouw).
    Duur van bezoek: 45 minuten tot 1 uur.

    Het Sukkiennice Museum

    Het Sukkiennice Museum (Museum in de Lakenhal), officieel de Galerie van Poolse Kunst van de 19e eeuw, is een van de belangrijkste en meest uniek gelegen musea van Krakau. Het is een museum ín het iconische, gotisch-renaissance gebouw midden op de Grote Markt (Rynek Główny): de Lakenhal (Sukiennice). De galerie beslaat de volledige eerste verdieping en biedt een uitgebreid overzicht van de Poolse schilderkunst uit de 19e eeuw, van het classicisme tot het symbolisme.

    Locatie: Rynek Główny 1/3 (eerste verdieping van de Lakenhal). Je betreedt het via een aparte ingang aan de zijkant van het gebouw.
    Duur van bezoek: Reken op 1 tot 1,5 uur voor een grondig bezoek.

    Het Sukkiennice Museum is niet zomaar een museum; het is een cultuurhistorische pil van Krakau. Je bevindt je in het letterlijke hart van de stad en krijgt via de kunst een diep inzicht in de Poolse ziel van de 19e eeuw: de strijd voor onafhankelijkheid, de romantische geest, de liefde voor het platteland en de zoektocht naar een moderne identiteit.

    Het Sukkiennice Museum (Galerie van Poolse 19e-eeuwse Kunst) bevindt zich op de eerste verdieping van de Lakenhal zelf, boven de marktkramen. Het is bovengronds!

    De Schindlerfabriek

    De Schindlerfabriek (Fabryka Emalia Oskara Schindlera) is een van de meest indringende en best bezochte musea van Krakau. Het is echter belangrijk om te weten wat het wel en niet is.

    Het is geen museum over Oskar Schindler of zijn verhaal op zich. In plaats daarvan is het een historisch museum over Krakau en zijn inwoners tijdens de nazi-bezetting (1939-1945), gevestigd in de voormalige emailleerfabriek van Schindler. Het verhaal van Schindler en de redding van zijn Joodse werknemers vormt een belangrijk, maar niet het enige, onderdeel van de tentoonstelling.

    Wat maakt dit museum zo speciaal?
    1. Sfeer en Immersie: Dit is de grote kracht. Het museum gebruikt reconstructies van straten, interieurs, geluiden en filmprojecties om de sfeer van bezet Krakau op te roepen. Je loopt door een smalle, verduisterde straat, een tram, een gettomuur, een ondergronds drukkersatelier. Het voelt als een tijdreis.
    2. Persoonlijke Verhalen: Het vertelt geschiedenis door de ogen van gewone mensen: Poolse burgers, Joden, de intelligentsia. Je volgt hun dagboeken, foto’s en bezittingen.
    3. Historische Context: Het toont het hele spectrum: de eerste dagen van de oorlog, het terreurbeleid, het culturele leven, het verzet, de gedwongen tewerkstelling, de gettovorming in Podgórze, en de bevrijding door het Rode Leger.

    De Schindlerfabriek is geen “Schindlermuseum” in de enge zin. Het is het definitieve, meeslepende museum over de tragedie en het dagelijkse leven in bezet Krakau. Het is beter om het te bezoeken voor een wandeling door het oude Joodse getto in Podgórze of door Kazimierz, omdat het de historische context geeft die die wandeling zo veel betekenisvoller maakt

    Belangrijk: 
    Mensen die alleen het verhaal uit de film Schindler’s List van Spielberg verwachten, kunnen verrast zijn dat het museum veel breder en donkerder is.
    Tickets: Reserveren online is absoluut verplicht, vaak weken van tevoren, zeker in het hoogseizoen. Aan de deur kun je bijna nooit tickets verkrijgen.

    Locatie: Ul. Lipowa 4, in de wijk Zabłocie
    Bezoekduur: Reken op minimaal 2 tot 2,5 uur 

    Het Luchtvaartmuseum in Krakau

    Het Luchtvaartmuseum in Krakau (Muzeum Lotnictwa Polskiego) is een wereldklasse museum en een absolute aanrader voor luchtvaartenthousiastelingen. Het behoort tot de grootste en belangrijkste luchtvaartmusea van Europa. Een museum met een uitzonderlijke collectie van meer dan 200 vliegtuigen, helikopters, vliegtuigmotoren en luchtvaartartefacten, tentoongesteld in moderne hallen en op een groot buitenterrein op de historische voormalige luchthaven Rakowice-Czyżyny, een van de oudste militaire vliegvelden van Europa (gebruikt vanaf 1912).

    Het is zeker de moeite waard om het te bezoeken tijdens je stedentrip naar Krakau.

    De kwaliteit en zeldzaamheid van de toestellen is internationaal gerenommeerd. Het heeft een van de beste collecties vroege (pre-1918) en interbellum-vliegtuigen ter wereld.

    Bovendien sta je op een authentiek, oud vliegveld met originele verkeerstoren en hangars!

    Veel toestellen bestaan nergens anders meer. Het is een “begraafplaats” van unieke modellen.

    Hoogtepunten van de Collectie:
    1. Poolse Vliegtuigen: Complete overzicht van de Poolse luchtvaartindustrie, incl. de PZL.37 Łoś bommenwerper en de TS-11 Iskra straaltrainer
    2. Zeldzame Vroege Vliegtuigen: Unieke exemplaren zoals de Albatros B.IIa (Duits, WWI), Blériot XI (Frans) en de LVG B.II.
    3. Interbellum & WWII: Een van ’s werelds beste collecties hierin, o.a. North American Mustang, Supermarine Spitfire, Messerschmitt Bf 109, Junkers Ju 52.
    4. Straaljagers & Helikopters: Een imposante rij gevechtsvliegtuigen uit de Koude Oorlog (MiG’s, Soechoi’s) en een grote collectie helikopters.
    5. Motoren: Een uitgebreide technische collectie van meer dan 100 vliegtuigmotoren.

    Dit is niet zomaar een museum met een paar oude vliegtuigen. Het is een wereldwijd toonaangevende instelling van historisch belang. Het vertelt via zijn machines het verhaal van de luchtvaartpioniers, de Poolse luchtvaartindustrie, en de militaire conflicten van de 20e eeuw.

    Het is de moeite van het korte tripje naar Nowa Huta meer dan waard. Je kunt het perfect combineren met een bezoek aan die socialistische modelwijk zelf. Voor wie uitgekeken is op kerken en kastelen, biedt dit museum een spectaculair, indrukwekkend en uniek contrast. Kortom: Een absolute topper in zijn niche en een verrassend hoogtepunt voor velen die Krakau bezoeken.

    Locatie: Al. Jana Pawła II 39. Gelegen in de wijk Nowa Huta, ongeveer 4 km ten oosten van het oude centrum. Makkelijk bereikbaar met tram (lijn 4, 5, 10 of 52) of taxi.
    Bezoekduur: Reken op minimaal 2,5 tot 4 uur om alles goed te bekijken. Het terrein is enorm.

    Het Manggha Museum – Het Museum van Japanse kunst en technologie

    Het Manggha Museum voor Japanse Kunst en Technologie (Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha) is een van de meest verrassende en harmonieuze culturele instellingen van Krakau. Sinds 2024 valt het onder het beheer van het Nationaal Museum in Krakau, wat zijn toekomst verzekert.

    Een museum gewijd aan Japanse kunst en culturele uitwisseling tussen Polen en Japan, ontstaan uit de persoonlijke passie van de beroemde Poolse kunstenaar Andrzej Wajda en zijn vrouw, de actrice Krystyna Zachwatowicz. Het is een architectonisch icoon aan de oever van de Wisła-rivier, recht tegenover het Wawel-kasteel.

    Het begon met de enorme collectie Japanse kunst (prenten, objecten) van Feliks “Manggha” Jasieński, die in 1920 aan het Nationaal Museum werd geschonken. De jonge Andrzej Wajda was diep onder de indruk van deze collectie. Decennia later, toen hij in 1987 de Kyoto-prize won, gebruikte hij het prijzengeld als startkapitaal om een droom te realiseren: een modern museum te bouwen om de Jasieński-collectie goed te tonen en de Japanse cultuur te promoten. Het gebouw (geopend in 1994) is ontworpen door de beroemde Japanse architect Arata Isozaki. De vorm is geïnspireerd op golven en bergen en staat in een prachtige dialoog met het water en de skyline van Krakau.

    Het museum is perfect voor een unieke middag die contrasteert met de middeleeuwse en renaissance-sfeer van de stad. Het bewijst dat Krakau een verrassend moderne en internationale culturele hub is.

    Locatie: ul. M. Konopnickiej 26. Prachtig gelegen aan de Wisła-rivier, met een adembenemend uitzicht op het Wawel-kasteel vanaf de tuin en het café.
    Bezoekduur: 1,5 – 2 uur voor een tentoonstelling en het gebouw.