Het idyllische dorp Kluszkowce

Je kan veel verhalen op internet lezen met tips waar je naartoe kan in Polen. In 2018 heb ik samen met mijn familie één van zo een hoogtepunt meegemaakt. Tijdens de reis in het zuiden van Polen hebben we het idyllische dorp Kluszkowce bezocht.

De ligging van het dorp

Het dorp ligt in de woiwodschap Klein-Polen, in het district Nowy Targ, gemeente Czorsztyn. Polen heeft dus drie lagen in het administratie systeem t.o.v. twee in Nederland: woiwodschap – województwo, district – powiat, gemeente – gmina. Het dorp ligt in de Kluszkowianka-stroom in het Gorce gebergte. Er zijn verschillende pieken in deze bergkam: Kiczora (1284 m), Jaworzyna Kamienicka (1288 m), Przysłop (1187 m), Gorc (1228 m). Het dorp telt 1886 inwoners (gegevens uit 2016). De skiliefhebbers ontmoeten elkaar elk jaar op de berg genaamd Wdżar (spreek uit als Wjar, waar je de letter j uitspreekt net zoals in het Engelse woord jet). Omdat de naam van deze berg moeilijk is om uit te spreken, is deze berg ook onder andere namen bekend, zoals: Wzor, Wżar, Wżary, Żar, Zdżar, Zżar… eh…. is het makkelijker?? 🤔😁
De 767 m hoge berg is uitgerust in een stoeltjeslift, een sleeplift en wordt kunstmatig besneeuwd in de winter. Een interessant feit over deze berg is dat het een uitgedoofd vulkaan is. Tegenwoordig is de Wdżar-berg een perfect uitkijkpunt over het Czorsztyn-stuwmeer en de omliggende bergketens, en tegelijkertijd het skicomplex Czorsztyn Ski die bijna 5 km aan skipistes biedt.

Ons verblijf in het dorp

Ik ben gek op vakantieroutes uitzoeken. Ik kan uren lang aan deze bezigheid spenderen tot dat ik weet dat ik het beste heb gevonden. Het moet een combinatie zijn van de plek, omgeving en de prijs. Het hoeft ook niet heel groot te zijn. En zo heb ik een huisje met een pittoresk uitzicht geboekt. Het huisje maakt een deel uit van een mini vakantieoord, dat uit twee huisjes bestaat. De eigenaar heeft het ‘Ansichtkaartje’ genoemd. En een ansichtkaartje is het zeker. Je kan het hier bewonderen en boeken. Vanuit het huisje konden we van het schilderachtig dorpje en de omgeving genieten.

De omgeving

In de omgeving kun je van de volgende bezienswaardigheden genieten: het Czorsztyn kasteel (5 km), het eerder genoemde Czorsztyn-stuwmeer, het Niedzica kasteel (14 km), raften op de Dunajec (13 km), bergen beklimmen: Drie Kronen of Sokolica, houten kerk van Sint Bischop Marcin in Grywałd (10km), houten kerk van Sint Michael de Aartsengel (11km), Szczawnica (15 km) of lekker een net gevangen forel eten in het restaurant Markowa Zagroda in het dorp Maniowy (3 km), Rood Klooster in Slovakije (18 km). In dit blog ga ik niet alle attracties en toeristische trekpleisters beschrijven. Voor de houten kerken en plaatjes komt er een afzonderlijk artikel.

Het Czorsztyn kasteel

De geschiedenis van het kasteel dateert uit de 13e eeuw. In die tijd werden daar de eerste houten- en grondversterkingen aangelegd. En het kasteel had voornamelijk een verdedigingsfunctie toen de Dunajec rivier Polen van het Koninkrijk Hongarije scheidde. In de loop der jaren is het kasteel gemoderniseerd. Eind 18e eeuw werd het kasteel door de Kozakkenleger verwoest. En als sommige bronnen beweren heeft het in 1790 een enorme schade geleden veroorzaakt door een bliksemflits. De reconstructie van het kasteel werd pas 200 jaar later opgepakt. In 1996 werd het kasteel beschikbaar gesteld aan de toeristen. Vanuit dit kasteel heb je ook een prachtig uitzicht over het meer en over het Niedzica kasteel aan de andere zijde.

Het Czorsztyn-stuwmeer

Het kunstmatig aangelegde stuwmeer in Czorsztyn is niet alleen een toeristische attractie, maar ook een effectieve bescherming tegen overstromingen in dit gebied. Een andere belangrijke functie van het reservoir is de productie van de elektriciteit.
Een beetje geschiedenis…
In 1905 werden de eerste bouwplannen gemaakt. En de Poolse president Gabriel Narutowicz zelf was de adviseur in het bouwproject. Hij was niet alleen een politicus maar ook een bekwame ingenieur. Voordat Polen haar soevereiniteit in 1911 vorderde, werkte hij in Zwitserland, waar hij een hoogleraar aan een van de technische scholen was. Hij was daar ook werkzaam op het gebied van waterwerken en elektrificering. Van de bouwplannen tot de daadwerkelijke implementatie was de weg echter lang en stroef. Het beslissende moment voor de uitvoering van het project was de overstroming van 1934 wanneer meer dan 20.000 boerderijen in het gebied Podhale werden overstroomd. Door de uitbraak van de Tweede Wereldoorlog moesten de plannen stilgelegd worden. En pas in de jaren 50 besloot de communistische regering om het weer op te pakken. In eerste instantie kon er geen overeenstemming worden bereikt over de belangrijkste bouwhypothesen. Aan het begin van de jaren zeventig werden de definitieve ideeën vastgesteld. Het werk begon in 1975, maar vijf jaar later kreeg het project te maken met protesten van milieuactivisten en natuuronderzoekers. De bouw werd in 1997 eindelijk afgerond.

Vandaar is het stuwmeer een toeristische attractie waar je kunt zeilen, zwemmen, duiken en vissen. Daarnaast kun je een boottocht maken.

Het Niedzica kasteel

Het kasteel werd in de 14e eeuw gebouwd door de Hongaarse gebroeders Rykolf en Kokosz Berzeviczy. In 1470 werd het eigendom van de aristocratische familie Zápolya. Toen Jan Zápolya naar de Hongaarse troon streefde, gaf hij in 1528 de eigendomsrechten aan Viliam Drugeth als beloning voor zijn steun. Zestig jaar later werd het eigendom van een Poolse diplomaat Hieronim Łaski en zijn zoon Olbracht. Daarna werd het kasteel nog vaak gekocht en verkocht. De laatste eigenaresse vertrok met haar kinderen in 1943 voor de komst van het Rode Leger, dat het kasteel geplunderd heeft en in de winter de kostbare meubels als brandhout gebruikte. Tegenwoordig kun je het kasteel alleen met een gids bezoeken.

Raften op de Dunajec rivier

Raften is mogelijk vanaf 1 april t/m 31 oktober behalve de Eerste Paasdag en Sacramentsdag (meestal in juni, check de Poolse nationale feestdagen en vrije dagen). Raften op deze rivier is een traditie geworden, die uit 1832 dateert. De mensen die dit beroep uitoefenen, heten flisacy (uitspraak van de letter c in het Pools is zoals de letters ts in het Nederlandse woord fiets, het hele woord wordt ongeveer zo uitgesproken ‘fliesatse’). In 1934 werd er een vereniging voor dit beroep in leven geroepen. Op dit moment telt het 900 leden waarvan 500 het beroep van flisak (uitspraak ‘fliesak’) uitvoeren. De tocht duurt ongeveer 2.5 uur en kost 55 PLN p.p. Aan het eind word je in het toeristische stadje Szczawnica afgezet. Daar kun je wat tijd doorbrengen en lekker eten om vervolgens met een busje naar het beginpunt in Sromowce Wyżne gebracht te worden. Bij de parkeerplaats staan er genoeg busschauffuers, die deze dienst tegen aannemelijke prijs willen verrichten.
Onderweg heb je een fantastisch uitzicht over het Pieniny gebergte. Je ziet ook een paar Slovaakse dorpen aan de andere kant van de rivier. De Dunajec rivier loopt precies op de grens tussen Polen en Slovakije. Mocht je een beetje Pools kunnen verstaan, kun je smullen van de grappen, die door de lokale mensen met een heerlijk accentje verteld worden. 😂

Drie Kronen

De 982 m hoge berg in tegenstelling tot zijn eigen naam, bestaat uit vijf toppen. Elke top heeft zijn een naam: de hoogste is Okrąglica, daarna Płaska Skała, die ongeveer 30 m lager is, Nad Ogródki (940 m), Pańska Skała (920m) en Niżnia Okrąglica. Vanuit het hoogste punt Okrąglica heb je een prachtig uitzicht over de omgeving en de rivier Dunajec. Om de top te kunnen bereiken heb je drie verschillende routes:

• Route vanuit Krościenko: afstand 4,4 km, tijd 2 h 15 min, hoogteverschil 533 m
• Route vanuit Sromowce: afstand 4,3 km, tijd 2 h 15 min, hoogteverschil 503 m
• Route vanuit Szczawnica: afstand 6,7 km, tijd 3 h 15 min, hoogteverschil 673 m

Voordat je op de berg mag staan moet je een kleine vergoed betalen. Mocht je dezelfde dag ook naar Sokolica willen, is je ticket geldig. Bewaar het bonnetje dus! Dit is je ticket. Deze vergoeding geldt alleen in het hoogseizoen. Dus reis je buiten het hoogseizoen, dan is het gratis!
Het is zeker mogelijk om twee toppen, Drie Kronen en Sokolica in een dag te beklimmen. Als je een ijverige bergbeklimmer bent, heb je in dit geval twee opties eerste route is ongeveer 20 km lang en de tweede 13 km lang.

Sokolica

De Poolse naam van deze berg is afkomstig van de slechtvalken, die in het verleden hier nestelden (in het Pools sokół – slechtvalk). Echter een echt symbool van deze 747 m berg is een eigenaardig dennenboompje, dat iedereen wil fotograferen. De wandelroutes zijn als volgt: blauwe route vanuit Szczawnica 1 h 15 min om hoog en 1 h naar beneden. En een groene route vanuit Krościenko 1 h 40 min om hoog en 1 h 20 min naar beneden. Omdat de route niet zo moeilijk is, zie je veel families met jonge kinderen onderweg.
Wij hebben in ieder geval genoten van onze wandelingen in Pieniny!