Jacek Kaczmarski was een zeer getalenteerde Poolse zanger, songwriter, dichter en schrijver. Hij was geboren in een familie van kunstenaars. Een van zijn liedjes ‘Mury’ (De muren) werd een protestlied dat door de beweging Solidarność als hymne gebruikt werd. Het liedje werd een politiek symbool van de oppositie tegen het communistische regime in Polen in jaren 80 en werd tijdens talloze bijeenkomsten, protesten en stakingen in heel Polen gezongen.

De tekst voor het liedje ‘Mury’ werd in 1978 op de melodie van het lied ‘L’Estaca‘ geschreven door de Catalaanse zangeres Lluís Llach. Jacek Kaczmarski hoorde het nummer op één van de Spaanse platen die hij van zijn vriend leende. Het doel van de tekst van Kaczmarski was om te onderzoeken hoe een lied of gedicht ophoudt het ‘eigendom’ van de auteur te zijn nadat het door de massa is ‘gestolen’, ook al dit niet de intentie van de auteur was. De massa kan het liedje voor een bepaalde reden gebruiken. In deze context kan het lied worden geïnterpreteerd als een ondersteuning van de Poolse (of Catalaanse) strijd om de onafhankelijkheid, maar ook als een kritiek op bepaalde aspecten van massale sociale bewegingen. Het lied kan gezien worden als een ‘zelfvervullende voorspelling‘.

Hier de Nederlandse vertaling van de tekst:

Hij was bevlogen en jong, hen zou niemand kunnen tellen
Hij gaf hen een lied en zong dat het bijna dageraad was
Duizenden kaarsen brandden voor hem, er rees rook boven hun hoofden
Hij zong dat het tijd was dat de muur viel
Ze zongen met hem:

Trek de staven uit de muren!
Breek de ketenen, maak de zweep kapot!
En de muren zullen vallen, vallen, vallen
En ze zullen de oude wereld begraven!

Al snel kenden ze het lied uit hun hoofd en de melodie zonder tekst
Het droeg de oude waarheid, die rillingen door hun harten en hoofden bracht
Dus ze zongen, klappend op het ritme, als een geweershot klonk hun applaus
En de ketting was zwaar, de dageraad werd vertraagd…
Hij zong en speelde nog steeds:

Trek de staven uit de muren!
Breek de ketenen, maak de zweep kapot!
En de muren zullen vallen, vallen, vallen
En ze zullen de oude wereld begraven!

Totdat ze zagen met hoeveel ze waren, ze voelden hun kracht en dat de tijd kwam
En ze liepen door de straten van de stad zingend dat de dageraad bijna kwam
Ze sloegen monumenten omver en rukten de stoep los – Die is met ons! Die is tegen ons!
Wie alleen is, is onze grootste vijand!
En de zanger was ook alleen

Hij keek naar de gestage opmars van de menigte
Hij luisterde zwijgend naar de voetstappen
En de muren werden hoger, hoger, hoger
De ketting bungelde aan de voeten …

Hij kijkt naar de gestage opmars van de menigte
Hij luistert zwijgend naar de voetstappen
En de muren worden hoger, hoger, hoger
De ketting bungelt aan de voeten …

De echte betekenis zit in de laatste verzen verborgen: En de muren worden hoger, hoger, hoger. Het punt is dat degene die de mensen aanspoorde om te vechten, plotseling gedwongen wordt om alleen voor zichzelf te zorgen, omdat de menigte roept: Wie alleen is, is onze grootste vijand! Dan speelt de strijd zich niet meer af tussen de rebellen en de autoriteiten, maar tussen de enige bewuste persoon en de rest van de opstandelingen die het individualisme haten. En de zanger was alleen. Nu moet de zanger ervoor zorgen dat de door hem in gang gezette revolutie hem niet verorbert. Maar de kansen om het individualisme te redden zijn nihil, omdat de menigte het niet zal toelaten. De zanger kijkt naar de rebellen en merkt dat zij zelf de muren om zich heen bouwen. De muren zijn hoger en hoger waardoor de mensen zelf in een andere slavernij terechtkomen.

Het lied is tijdloos.

Songwriters: Kaczmarski Jacek / Llach Grande Luis Maria