Over Wojtek de Beer zijn twee boeken geschreven. Er zijn verschillende gedenkstenen of standbeelden ter ere van hem, onder andere in Edinburgh. Wojtek de Beer was een compagnon van de soldaten van het Tweede Poolse Korps en hij vergezelde hen op de oorlogsroute door Iran, Irak, Syrië, Palestina, Egypte en Italië. Hij staat voor eeuwig ingeschreven in de geschiedenis van het Poolse leger.

Polen verkeerde in een absolute chaos toen het land eerst door Nazi-Duitsland binnengevallen was en slechts 16 dagen later door Sovjet-Unie. Veel Poolse mensen en soldaten waren gevangen genomen. Vervolgens werden ze naar de Sovjet-Unie gebracht naar de Siberische gulags. Na de operatie Barbarossa in juni 1941 verleende de Sovjet-Unie amnestie aan veel van hun Poolse gevangenen op basis van een Pools-Russische militaire overeenkomst. Bovendien stonden de Sovjets Polen toe om een Pools leger op Sovjetgrond te vormen. Onderweg kwam dit nieuw opgerichte Poolse leger onder de leiding van generaal Anders, een Iraanse jonge tegen met een klein beertje. Hij vertelde dat zijn moeder door de jagers gedood werd. De Poolse soldaten besloten om de welp te kopen en hem op reis mee te nemen. En zo reisde Wojtek de Beer met het Poolse leger verder naar het zuiden waar hij als soldaat opgevoed werd.

Poolse soldaten vonden een kleine beer in Iran
Wojtek de Beer werd opgevoed als een soldaat

Hij kreeg rantsoen van een soldaat. Uiteindelijk werd hij zo groot dat ze hem twee soldatenrantsoenen moesten geven. Hij kreeg zelfs chocolade van de soldaten. Ze leerden hem hoe hij sigaretten moest roken. Hij raakte erg gehecht aan de Poolse soldaten en hij bleek buitengewoon tam te zijn. Hij vergezelde het Poolse regiment in de reis door het Midden-Oosten helemaal naar Egypte. Daar vandaan werden de Poolse soldaten naar Italië gestuurd worden.

Wojtek de Beer bleek heel tam te zijn

Wojtek de Beer vocht uiteindelijk in de slag bij Monte Cassino. Hij was erg behulpzaam vanwege zijn enorme kracht. Hij droeg zware dozen met ammunitie en stapelde die dozen zodat de soldaten makkelijk bij konden en niet hoefden te bukken. Naar verluid tilde Wojtek zelfs artilleriegranaten. Echter vertelden sommige soldaten na de oorlog dat dit verhaal een beetje overdreven was. Nadat de slag bij Monte Cassino gewonnen was, werd het Tweede Poolse korps naar Schotland gestuurd.

Wojtek de Beer nam deel aan de slag bij Monte Cassino
Wojtek de Beer was een gezellig compagnon van de Poolse soldaten die door het Midden-Oosten reisden

Tot het einde van de oorlog woonde hij samen met zijn medesoldaten in een Schotse kazerne. Hij werd zelfs tot korporaal gepromoveerd. De Poolse soldaten verzochten de Schotse autoriteiten of hij daar mocht blijven. Hij zou naar Polen terug kunnen keren mits Polen een vrij land zou zijn. Ook het grootste deel van het Poolse regiment is ook in Schotland gebleven omdat ze niet naar een communistisch land terug wilden.

Wojtek de Beer in de dierentuin in Edinburgh

De droom van de Poolse soldaten dat Wojtek naar Polen terug zou keren, is niet uitgekomen. Wojtek de beer bracht 16 jaar door in de dierentuin (van 1947 tot 1963) in een kooi van 10 vierkante meter. De pogingen om hem met andere beren te socialiseren bleken tevergeefs te zijn, omdat Wojtek het liefst tijd met mensen doorbracht. Hij was een heel sociaal dier, hij hield van mensen.