Zondag, 22 juni 1941, 03:15 uur. Terwijl de eerste zomerse zonsopkomst aan de oostelijke horizon gloort, breekt de stilte langs een front van bijna 3.000 kilometer. Niet met een schot, maar met een daverend bombardement van artillerie en duizenden ontplofende granaten. Meer dan drie miljoen Duitse soldaten stormen over de grens, van de Baltische staten tot aan de Zwarte Zee. Hun doel: de…
Tegenwoordig denken we vaak: samenlevingen worden sterker door culturele diversiteit. Maar wat als het mengen van culturen niet leidt tot harmonie, maar juist tot chaos en moreel verval? Dit was het ongemakkelijke waarschuwing van een Poolse historicus. Zijn werk werd lang vergeten, maar klinkt nu verrassend actueel. Feliks Koneczny (1862-1949),is in het Westen weinig bekend. Hij bedacht een theorie over…
Heb je ooit het gevoel gehad dat een gedicht niet zozeer iets vertelt, maar iets doet? Dat het geen verhaal is dat je leest, maar een ervaring die je beleeft – een melodie die in je hoofd blijft hangen? Welkom bij het hart van de literaire stroom Jong Polen. Welkom bij een gedicht dat op je zintuigen werkt. Het gedicht “Melodia mgieł…
Stel je voor: twee compleet verschillende visies op wat je vaderland zou moeten zijn, verpakt in de namen van middeleeuwse dynastieën. De ene droomt van een sterk, homogeen land, geworteld in het Westen. De andere verlangt terug naar een kleurrijk, uitgestrekt rijk van vele volkeren en geloven. Dit is geen abstract filosofisch debat, maar de hartslag van de Poolse geschiedenis…
Het is een chaotisch, angstaanjagend en tegelijkertijd heroïsch tafereel. Ridders in blinkende harnassen worden neergehaald door boogschutters. Banieren wapperen, paarden steigeren, en in het middelpunt van de strijd zie je twee leiders: de Poolse koning Władysław Jagiełło en zijn neef, de heldhaftige groothertog Vytautas. Dit is “De Slag bij Grunwald”, het meesterwerk van Jan Matejko. Maar dit schilderij is meer…
De geest van Pruisen is een fundamenteel concept in de Europese geschiedenis. De militaire geest en de cultuur van Pruisen bestaat vandaag niet meer en het land staat niet meer op de kaart. Toch is de geest van Pruisen nog steeds voelbaar in Duitsland. Pruisen was niet zomaar een land. Het was een idee, een manier van leven die draaide…
Tussen de loopgraven van de twintigste eeuw waart een spook door de Duitse geschiedenis: het idee van ‘Mitteleuropa’. Was dit slechts een geografische aanduiding? Of een economische blauwdruk? Het antwoord is: het was een cultureel verlangen dat gedurende jaren in een geopolitiek project veranderde. Het begon als een droom van dichters en filosofen over een organische, Duitse cultuurruimte in het…
De casus van Trans-Olza (Zaolzie) in 1938 is een cruciaal en vaak minder belicht hoofdstuk in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog, dat treffende parallellen vertoont met de kwestie van Gdańsk/Danzig. Het illustreert het expansiebeleid van nazi-Duitsland en de appeasement-politiek van de Westerse mogendheden. In dit blog schrijf ik over de situatie van Trans-Olza in 1938. Wat was Trans-Olza (Zaolzie)? Het was…
In dit blog ga een uitgebreide historische onderbouwing uiteenzetten waarom Gdańsk als een Poolse stad kan en moet worden beschouwd, met de nadruk op de diepgewortelde en langdurige banden met de Poolse staat. De historische tijdlijn in een notendop: De tijdlijn hieronder laat een duidelijk patroon zien: De diepste en meest vormende periode voor de identiteit van Gdańsk als grote Europese…
Een zucht van opluchting, het geluid van een toetsenbord dat na maanden stilte weer tot leven komt, en het besef: het is tijd. Hallo daar, lieve lezer. Ja, het is echt waar… ik ben er weer. Er is geen elegante manier om het te zeggen, dus ik ga er maar recht voor: het is hier stil geweest. Heel stil. De maanden zijn…
